Hoe ziet de pensioenpositie van vrouwen eruit?
Slecht:
momenteel leven 200.000 oudere alleenstaande vrouwen op de grens van
armoede. Om een volledige pensioenopbouw te bereiken, moet je in de
praktijk 40 jaar aaneengesloten fulltime hebben gewerkt. Het hoeft geen
uitleg dat dat maar voor enkele vrouwen is weggelegd.
Mannen, mannen en een enkele vrouw, maken de dienst uit in de pensioenwereld. Tot
1990 was het zelfs mogelijk vrouwen uit te sluiten van
pensioenregelingen. Vrouwen hoefden geen pensioen omdat ze automatisch
meeliftten op het pensioen van hun man, was de stelling. Maar zelfs nu
vrouwen de arbeidsmarkt op stromen en 1 op de 3 huwelijken strandt,
houden vrouwen zich massaal afzijdig van dit onderwerp. Mannen
domineren op alle fronten (politiek, sociale partners,
pensioenbesturen) de pensioendiscussie. Mede daardoor hebben veel
vrouwen nu zo’n slecht pensioen of treffen slechte pensioenregels
vooral vrouwen.
Het kabinet heeft het financieel ónaantrekkelijk
gemaakt dat mensen voor hun 65e jaar stoppen met werken.
Dat is volgens de regering nodig om de gevolgen van de vergrijzing te
ondervangen. Bij ongewijzigd beleid zouden er straks meer mensen met
pensioen zijn dan werken. Omdat de AOW wordt betaald van de premies die
werkenden opbrengen, dreigt deze oudedagvoorziening te worden
aangetast. Daar komt bij dat veel pensioenfondsen door de malaise op de
aandelenmarkt hun vermogen drastisch hebben zien slinken.
Het is ook niet meer mogelijk om fiscaal
aantrekkelijk iets aan je pensioengat te doen. De
zogenaamde inhaalaftrek is verdwenen.
Op
zich is het uitsmeren van je carrière over je leven geen
vrouwonvriendelijke gedacht, als daar de mogelijkheid tegenover staat
om het in het spitsuur van het leven wat rustiger aan te doen. De
‘schade’ die je daardoor oploopt, kun je dan laten weer inhalen.
Voorwaarde is dan natuurlijk dat onze arbeidsorganisaties daarop worden
afgestemd. Van mensen die mentaal en/of fysiek zwaar werk verrichten -
zoals bijvoorbeeld in het onderwijs en de zorg - kun je niet verwachten
dat ze tot hun pensioen fulltime blijven doorwerken.
De pensioenpositie van vrouwen kan verbeteren
als politici en sociale partners het pensioenstelsel serieus
moderniseren. Vrouwen zouden erbij gebaat zijn als de fossiele
kostwinnersgedachte achter het pensioen - dat iedereen 40 jaar fulltime
werkt - op de helling gaat. In plaats daarvan zou het levensloopdenken
losgelaten moeten worden op het pensioensysteem, zodat flexibele
arbeidspatronen uitgangspunt vormen voor het pensioenstelsel. Dat komt
niet alleen vrouwen , maar ook moderne mannen ten goede. En om de
pensioenpositie van vrouwen te verbeteren, moet het mogelijk blijven
dat het pensioengat op een fiscaal aantrekkelijke manier gerepareerd
kan worden.
Wat kunnen vrouwen zelf doen? Allereerst: zich verdiepen in hun pensioensituatie. Vrouwelijke
in- en emigranten krijgen vaak niet eens een volledige AOW-uitkering
omdat ze worden gekort voor de jaren tussen hun 15e en 65e jaar dat ze
niet in Nederland hebben gewoond. Oudere gescheiden vrouwen (voor 1981 gescheiden) hebben geen recht op de helft van het pensioen van de partner. Herintreders,
vrouwen die uitgesloten zijn (geweest) van een aanvullende
pensioenregeling, vrouwen die lange tijd in kleine deeltijdbanen werken
of verlof opnemen. Ze hebben allemaal een pensioengat!
Doe de pensioentest! en bekijk wat jouw pensioensituatie is.
|