Pensioen voor vrouwen

Hoe ziet de pensioenpositie van vrouwen eruit?

Slecht: momenteel leven 200.000 oudere alleenstaande vrouwen op de grens van armoede. Om een volledige pensioenopbouw te bereiken, moet je in de praktijk 40 jaar aaneengesloten fulltime hebben gewerkt. Het hoeft geen uitleg dat dat maar voor enkele vrouwen is weggelegd.

Mannen, mannen en een enkele vrouw, maken de dienst uit in de pensioenwereld. Tot 1990 was het zelfs mogelijk vrouwen uit te sluiten van pensioenregelingen. Vrouwen hoefden geen pensioen omdat ze automatisch meeliftten op het pensioen van hun man, was de stelling. Maar zelfs nu vrouwen de arbeidsmarkt op stromen en 1 op de 3 huwelijken strandt, houden vrouwen zich massaal afzijdig van dit onderwerp. Mannen domineren op alle fronten (politiek, sociale partners, pensioenbesturen) de pensioendiscussie. Mede daardoor hebben veel vrouwen nu zo’n slecht pensioen of treffen slechte pensioenregels vooral vrouwen.

Het kabinet heeft het financieel ónaantrekkelijk gemaakt dat mensen voor hun 65e jaar stoppen met werken. Dat is volgens de regering nodig om de gevolgen van de vergrijzing te ondervangen. Bij ongewijzigd beleid zouden er straks meer mensen met pensioen zijn dan werken. Omdat de AOW wordt betaald van de premies die werkenden opbrengen, dreigt deze oudedagvoorziening te worden aangetast. Daar komt bij dat veel pensioenfondsen door de malaise op de aandelenmarkt hun vermogen drastisch hebben zien slinken.
Het is ook niet meer mogelijk om fiscaal aantrekkelijk iets aan je pensioengat te doen. De zogenaamde inhaalaftrek is verdwenen.

Op zich is het uitsmeren van je carrière over je leven geen vrouwonvriendelijke gedacht, als daar de mogelijkheid tegenover staat om het in het spitsuur van het leven wat rustiger aan te doen. De ‘schade’ die je daardoor oploopt, kun je dan laten weer inhalen. Voorwaarde is dan natuurlijk dat onze arbeidsorganisaties daarop worden afgestemd. Van mensen die mentaal en/of fysiek zwaar werk verrichten - zoals bijvoorbeeld in het onderwijs en de zorg - kun je niet verwachten dat ze tot hun pensioen fulltime blijven doorwerken.

De pensioenpositie van vrouwen kan verbeteren als politici en sociale partners het pensioenstelsel serieus moderniseren. Vrouwen zouden erbij gebaat zijn als de fossiele kostwinnersgedachte achter het pensioen - dat iedereen 40 jaar fulltime werkt - op de helling gaat. In plaats daarvan zou het levensloopdenken losgelaten moeten worden op het pensioensysteem, zodat flexibele arbeidspatronen uitgangspunt vormen voor het pensioenstelsel. Dat komt niet alleen vrouwen , maar ook moderne mannen ten goede. En om de pensioenpositie van vrouwen te verbeteren, moet het mogelijk blijven dat het pensioengat op een fiscaal aantrekkelijke manier gerepareerd kan worden.

Wat kunnen vrouwen zelf doen? Allereerst: zich verdiepen in hun pensioensituatie.
Vrouwelijke in- en emigranten krijgen vaak niet eens een volledige AOW-uitkering omdat ze worden gekort voor de jaren tussen hun 15e en 65e jaar dat ze niet in Nederland hebben gewoond.
Oudere gescheiden vrouwen (voor 1981 gescheiden) hebben geen recht op de helft van het pensioen van de partner.
Herintreders, vrouwen die uitgesloten zijn (geweest) van een aanvullende pensioenregeling, vrouwen die lange tijd in kleine deeltijdbanen werken of verlof opnemen. Ze hebben allemaal een pensioengat!

Doe de pensioentest! en bekijk wat jouw pensioensituatie is.